Σάββατο 23 Ιουνίου 2018

Ο Φόβος


Το μοναδικό πράγμα που πρέπει να φοβόμαστε είναι ο ίδιος ο φόβος.
Με μία σύντομη επισκόπηση της βιβλιογραφίας, συνειδητοποιεί κανείς ότι αυτό το μοναδικό πράγμα έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από όση φανταζόμασταν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι στην έρευνα του Chapman University για το 2017, βρέθηκε ότι η κυβερνητική διαφθορά ήταν ο πιο κοινός φόβος, ο οποίος παρατηρήθηκε στο 75% των συμμετεχόντων. Στις 10 πρώτες θέσεις των φόβων μεταξύ άλλων υπήρχαν οι ανησυχίες για το σύστημα υγείας, το περιβάλλον, την οικονομία και τον πόλεμο. Συνεχίζοντας την έρευνα, παρατηρούμε ότι στις πρώτες 80 θέσεις υπάρχουν ο φόβος για δημόσια ομιλία, κλειστούς χώρους, φαντάσματα, ζόμπι και κλόουν.
Ένας από τους λόγους για τον οποίο παλεύουμε με το φόβο, είναι ότι με έναν παράδοξο τρόπο είμαστε ταυτόχρονα πολύ εξελιγμένοι και πολύ πρωτόγονοι. Ο εγκέφαλός μας στο παραμικρό φοβικό ερέθισμα διεγείρει την αμυγδαλή μέσα σε μόλις 74 μιλισεκόντ1, ένα χαρακτηριστικό το οποίο αναπτυξιακά προστάτευσε το ανθρώπινο είδος στην επιβίωσή του. Αλλά προκαλεί και πολλές φορές λάθος συναγερμό.
Μέρος του προβλήματος αποτελεί και το ότι οι αρχέγονοι φόβοι των προγόνων μας, μας συνοδεύουν ακόμα.
Για παράδειγμα, ένα βρέφος το οποίο βλέπει σε εικόνα ένα φίδι θα αναπτύξει μία αντίδραση φυγής ή πάλης (fight-or-flight) όχι επειδή έχει κάποια αντίστοιχη φοβική εμπειρία, αλλά επειδή διαθέτει το ένστικτο εξελικτικά. Αυτοί οι βαθιά ριζωμένοι φόβοι προκαλούν διαστρέβλωση της πραγματικότητας.
Έτσι, κάποιος ο οποίος έχει αραχνοφοβία για παράδειγμα, έχει την τάση να βλέπει τις αράχνες σε μεγαλύτερο μέγεθος από αυτό που έχουν πραγματικά. Το ίδιο ισχύει και για κάποιον που πάσχει από τρυποφοβία, μία φοβία που προκαλεί αποστροφή στη θέα τρυπών, όπως αυτές που έχει το σφουγγάρι ή οι μπουρμπουλήθρες στον καφέ και από την οποία πάσχει το 16% του πληθυσμού.
Αν και η συνείδησή μας θα έπρεπε να μας προστατεύει από αυτούς τους φόβους, έρευνα έδειξε ότι ακόμα και το σώμα μας αντιδράει σε κινδύνους που δεν είναι πολύ ρεαλιστικοί και υποτιμάει άλλους, που αντικειμενικά είναι περισσότερο απειλητικοί. Για παράδειγμα, αντιδρούμε υπερβολικά μπροστά στο φόβο του να πεθάνουμε από κεραυνό, από πλημμύρα, ή από δολοφονική επίθεση και υποτιμούμε τις πιο ορατές απειλές όπως το άσθμα, η καρδιακή προσβολή ή ο διαβήτης.
Μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ, οι αεροπορικές εταιρείες υπέστησαν σοβαρό πλήγμα καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι προτίμησαν να ταξιδέψουν οδικώς και να αποφύγουν τα αεροπλάνα. Ένας Γερμανός ψυχολόγος 12 μήνες μετά την επίθεση, υπολόγισε ότι 1.595 περισσότεροι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαίο ατύχημα συγκριτικά με άλλες χρονιές, δηλαδή 6 φορές ο αριθμός των επιβατών (246) που σκοτώθηκαν στα 4 αεροπλάνα που είχαν κυριευθεί από αεροπειρατές.
Καταλήγουμε σε ένα αναμφισβήτητο αλλά δυσάρεστο γεγονός: Το μόνο πράγμα που πρέπει να φοβόμαστε είναι η διαφθορά, οι κλόουν, ο διαβήτης, οι φουσκάλες του καφέ και... ο ίδιος ο φόβος.


14 σχόλια:

G & M είπε...

περίεργο συναίσθημα, ο φόβος...
και το άρθρο δε μιλάει καθόλου για κλειστοφοβία...
μονάχα, ένα πράμα δεν πρέπει να φοβάται..., ο Άνθρωπος, το Θάνατο!

καλή σου μέρα, μία υπέροχη Κυριακή να έχεις...!!!

Αρτίστα του βωβού είπε...

Λοιπόν, κάτσε να μετρήσουμε μαζί τους φόβους μου:
Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα.
Το τσίρκο γενικά, όχι μόνο τους κλόουν.
Τα λούνα παρκ.
Τα καινούργια ασανσέρ που έχουν τις δύο πορτούλες που κλείνουν αυτόματα.
Τον πολύ κόσμο στην λαϊκή, στις διαδηλώσεις και στις συναυλίες, όταν αυτές γίνονται σε κλειστό χώρο.
Την οδήγηση, την οποία την έχω σταματήσει έτσι κι αλλιώς τα τελευταία δύο χρόνια, επειδή το σύνδρομο Μενιέρ από το οποίο πάσχω από το 1988 έχει χειροτερέψει και δεν ξέρω πότε θα με πιάσει ίλιγγος.
Τους ιλίγγους μου, γιατί εκείνη την ώρα σκοτεινιάζουν όλα κι εγώ περιστρέφομαι γύρω από τον άξονά μου και δεν ξέρω πού βρίσκομαι.
Τις αρρυθμίες μου.
Τις απονευρώσεις δοντιών.
Τους σεισμούς.
Τα ψηλά βουνά.
Τα υπόγεια πάρκινγκ.
Το μετρό.
Τον θάνατο.
Δεν τους λες και λίγους φόβους, αλλά κατά τα αλλά όμως, είμαι μια ατρόμητη αρτίστα!

Κίσιζ Σερενάτα!

serenata είπε...

@G & M
Αν μπορώ να περιγράψω το άρθρο απλά...
Αναφέρεται σε φοβίες και φόβους.

Καλό υπόλοιπο Κυριακής:))

serenata είπε...

@Αρτίστα του βωβού
Αρτίστα μου τι χαρά!!
Μην αρχίσουμε να μετράμε τους φόβους και τις φοβίες μας γιατί θα σε ξεπεράσω!
Οταν έχασα τη μαμά μου απέκτησα τόσες φοβίες που μια ανάρτηση δε φτάνει να τις γράψω.
Αρκετές τις ξεπέρασα με το χρόνο και τον ψυχοθεραπευτή...
Είναι μερικές όμως που έχουν κατσικωθεί για τα καλά.
Κατά τ' άλλα είμαι κι εγώ ατρόμητη serenata - γάτα χεχε.

Φιλάκια πολλά πολλά:))

Giannis Pit. είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση Σερενάτα μου.
Δεν έχω να διαφωνήσω στο θέμα του φόβου. Ένα εγκεφαλικό βίωμα που πολλές φορές αποκτά χαρακτηριστικά εμμονής ή και υστερίας ακόμα.
Για παράδειγμα τα μωρά κολυμπούν στη θάλασσα ελεύθερα. Σαν αποκτήσουν το αίσθημα του φόβου τότε αυτόματα βουλιάζουν στο νερό.
Τις ευχές μου καλή μου φίλη και ευχαριστούμε.

serenata είπε...

@Giannis Pit
Το άρθρο έχει ένα λάθος.
Το συνειδητοποίησα διαβάζοντας τα σχόλια σας.
Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ φόβου και φοβίας.
Το άρθρο αναφέρεται σε φόβο και στις δυο περιπτώσεις.

Φιλάκια:))

Marina Tsardakli είπε...

Έχω διάφορους χαζούς φόβους, οι οποίοι εκφράζονται τελικά σαν δυσαρέσκεια γιατί αντιλαμβάνομαι κι εγώ πως είναι χαζοί.
Οι δυο μεγάλοι μου φόβοι είναι ο σεισμός κι οι τρομοκρατικές ενέργειες. Γενικά με φοβίζουν απ' όσο κατανοώ, όσα δεν μπορώ να ελέγξω.
Πολύ ενδιαφέρον άρθρο και το διάβασα με προσοχή. Έχω παρατηρήσει πως κάθε φορά που θα έρθω εδώ, θα βρω κάτι πολύ ενδιαφέρον που θα με βάλει σε σκέψεις και σε ευχαριστώ γι' αυτό Serenata μου :)
Καλό ξημέρωμα!

serenata είπε...

@Marina Tsardaki
Μαρινάκι μου, πολύς κόσμος έχει τέτοιους 'φόβους'.
Φοβίες λέγονται, λάθος του άρθρογράφου που δεν το διευκρινίζει.
Ευχαριστώ γλυκιά μου για τα καλά σου λόγια.
Χαίρομαι που βρίσκεις ενδιαφέροντα τα άρθρα.
Τροφή για σκέψη...

Φιλάκια πολλά:))

Άιναφετς είπε...

Μεγάλη υπόθεση Σοφία μου, να κατανοήσει κανείς πώς λειτουργεί ο φόβος, γιατί ο φόβος είναι και ψυχολογικός και σωματικός. Φοβίες όλοι λίγο πολύ έχουμε, αλλά καλό είναι να προσέχουμε μη γίνουν ψυχώσεις!
Ένα ενδιαφέρον κείμενο που προσωπικά με βοήθησε να καταλάβω πώς λειτουργεί ο φόβος, είναι το παρακάτω του Κρισναμούρτι:
«Στην συγκεκριμένη στιγμή, όπως κάθομαι εδώ, δεν φοβάμαι. Δεν φοβάμαι στο παρόν, τίποτα δεν μου συμβαίνει, κανείς δεν με απειλεί ή μου παίρνει κάτι. Αλλά πέρα από την συγκεκριμένη στιγμή, υπάρχει ένα βαθύτερο επίπεδο του νου που συνειδητά ή ασυνείδητα σκέφτεται το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον ή να ανησυχώ πως κάτι από το παρελθόν μπορεί να με καταβάλλει. Οπότε φοβάμαι το παρελθόν και το μέλλον.
Έχω διαχωρίσει τον χρόνο σε παρελθόν και μέλλον. Η σκέψη παρεμβαίνει, λέει, “Πρόσεχε να μην συμβεί ξανά”, ή “Προετοιμάσου για το μέλλον. Το μέλλον πιθανόν να είναι επικίνδυνο για σένα. Μπορεί να έχεις κάτι σήμερα αλλά να το χάσεις. Μπορεί να πεθάνεις αύριο, μπορεί ο άντρας σου ή η γυναίκα σου να σε εγκαταλείψει, μπορεί να χάσεις την δουλειά σου. Μπορεί να μην γίνεις ποτέ διάσημος. Μπορεί να είσαι μόνος.
Θέλεις να είσαι αρκετά βέβαιος για το αύριο.”

Αυτά τα παιχνίδια μας παίζει η σκέψη και κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το αύριο...

Μπράβο που καταπιάνεσαι με παρόμοια θέματα που τελικά κυβερνούν τη ζωή μας!

ΑΦιλάκια πολλά και τρυφερά! :)

serenata είπε...

@Άιναφετς
Μαγισσούλα μου, διαβάζω πολύ εκτός από την αγαπημένη μου λογοτεχνία.
Από παλιά μου τραβούσαν την προσοχή άρθρα από τα οποία μπορείς να μάθεις.
Τελευταία αποφάσισα να τα μοιράζομαι μαζί σας.
Στην αρχή φοβόμουν πως δεν θα σας ενδιέφεραν.
Σε αρκετούς bloggers όμως αρέσουν, προσφέρουν τροφή για σκέψη.
Πάνε ένα βήμα παρακάτω.
Ο 'φόβος' λοιπόν απασχόλησε και τον Κρισναμούρτι.
Πολύ ενδιαφέρουσα παράγραφος!
Είναι τεράστιο θέμα, δεν τελειώνει σε ένα blog.

Φιλάκια πολλά πολλά:))

Σμαραγδάκι- Ρούλα είπε...

Σερενατα μου δεν μπορω να πω οτι εχω πολλες φοβιες και δεν φοβαμαι ευκολα ..παρα μονο για την υγεια των αγαπημενων μου..!!
Θ φόβος ειναι το χειροτερο αυναισθημα που μπορεί να έχουμε σαν ανθρωποι.
πολύ ενδιαφερον αρθρο .. να τα διαβαζουμε μηπως και οι φοβοι μας λιγποστεψουν..
Να είσαι καλα και να περνας ακομα καλύτερα..φιλακιααα!

serenata είπε...

@Σμαραγδάκι- Ρούλα
Μερικές φορές, Ρούλα μου, ο φόβος είναι για το καλό μας.
Φαντάσου να ήμασταν εντελώς άφοβοι και κάναμε κουταμάρες;!
Οταν φοβόμαστε λογικά, δεν κινδυνεύουμε.
Οσο για την υγεία, όλοι το σκεφτόμαστε.
Άλλωστε η υγεία είναι ότι πιο σημαντικό έχουμε.

Φιλάκια πολλά:))

Μαρία Κανελλάκη είπε...

Kατά τους ψυχολόγους, ο φόβος είναι ένα χρήσιμο όπλο που μας ενεργοποιεί και μας κάνει πιο δραστήριους. Ο δημιουργικός φόβος, που λένε.
Να μην αρχίσω να αραδιάζω κι εγώ τους φόβους μου καλύτερα.
Ένα θα σου πω. Έχω φύγει τρέχοντας απ' το σπίτι, στη θέα μιας κατσαρίδας.
Το ξεπέρασα μόνο όταν έγινα μάνα και χρειάστηκε να "σώσω" το παιδί μου απ' το "τέρας", αλλά κυρίως για να μη φανώ δειλή στα μάτια του.
Φοβάμαι ότι με τους φόβους μου θα συνεχίσω να πορεύομαι, προσπαθώντας απλά να μην τους αφήσω να κουμαντάρουν τη ζωή μου.
Πολύ ενδιαφέρον άρθρο πάντως...
Φιλιά Σερενατάκι!

serenata είπε...

@Maria Kanellaki
Μαρία μου, υπάρχουν φόβοι που είναι χρήσιμοι και υπάρχουν και φοβίες.
Δεν το ξεκαθαρίζει το άρθρο δυστυχώς.
Τις φοβίες(τους παράλογους φόβους)πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε μόλις εμφανιστούν!
Οσο τους αφήνουμε τόσο παγιώνονται.
Το ξέρω από προσωπική πείρα.

Φιλάκια πολλά και δροσερά:))