Αλμπέρ Καμύ: Ένας "Ξένος", στο Πάνθεον; άρθρο της Αλίκης Χουλιάρα

Πριν λίγες μέρες συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από το θάνατο του Αλμπέρ Καμύ και το 2013 θα έχουν περάσει 100 από τη γέννησή του και ο Νικολά Σαρκοζί είχε μια ιδέα: να διαθέσει ένα μεγάλο ποσό ώστε τη χρονιά εκείνη, που θα είναι και η Μασσαλία πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, να τιμηθεί με διάφορους τρόπους η μνήμη του. Το θεατρικό έργο "Οι Δίκαιοι" θα διασκευαστεί για όπερα. "Ο Ξένος" θα γίνει μπαλέτο. "Η Κατάσταση Πολιορκίας", που είχε αποτύχει όταν παρουσιάστηκε το 1948, θα παιχτεί ξανά. Το μουσείο Granet της Aix-en-Provence θα φιλοξενήσει έκθεση. Ένα συνέδριο θα ασχοληθεί με όλες τις πλευρές του έργου του -ακόμη και το ποδόσφαιρο που αγαπούσε θα είναι εκεί: το "κύπελλο Αλμπέρ Καμύ" θα απονεμηθεί από το Ζ. Ζιντάν. Οι επετειακές συζητήσεις για τον Καμύ απέκτησαν πολιτική διάσταση με αφορμή τη νέα πρόταση του Γάλλου Προέδρου να μεταφερθεί η σορός του στο Πάνθεον. Η γαλλική διανόηση θεωρεί πως η πολιτική ηγεσία εκμεταλλεύεται τη ζωή και το έργο ενός πνευματικού ανθρώπου με τον οποίο δεν τη συνδέει απολύτως τίποτε, οι σύμβουλοι του Σαρκοζί απαντούν πως "ο αντικομφορμισμός του Καμύ σε σχέση με τις ελίτ της Γαλλίας συγκινεί ιδιαιτέρως το Γάλλο Πρόεδρο", ενώ η οικογένεια του Καμύ που θα πάρει την τελική απόφαση, αμφιταλαντεύεται. Γίνεται έτσι επίκαιρο ξανά το ερώτημα που έθεσε ο συγγραφέας Ζαν – Πιερ Μπαρού στη Λιμπερασιόν και θύμισε ο Μιχάλης Μητσός σε ένα σημείωμά του το καλοκαίρι στα Νέα: "Πόση σχέση έχει ο Καμύ που εξυμνείται σήμερα από τη Δεξιά με τον άνθρωπο που έλεγε ότι έχει τον Μπακούνιν στο αίμα του; Μήπως ο Καμύ που θα παρουσιαστεί στους σημερινούς εικοσάχρονους θα έχει «ξεπλυθεί» με σαπούνι Μασσαλίας;" Ο ίδιος παραλαμβάνοντας το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1957 μίλησε για το πώς αντιλαμβανόταν το ρόλο του συγγραφέα: "Εξ ορισμού δεν μπορεί σήμερα να τεθεί στην υπηρεσία εκείνων που δημιουργούν την ιστορία, αλλά μόνο στην υπηρεσία εκείνων που την υφίστανται. Διαφορετικά, βρίσκεται μόνος και χωρίς την τέχνη του. Ούτε όλοι οι στρατοί των τυραννικών καθεστώτων δεν μπορούν να τον βγάλουν από τη μοναξιά του, ακόμη κι αν, και κυρίως αν, συμφωνήσει να τους ακολουθήσει." Και σε μια συνέντευξη που έδωσε κάποτε για τον ήρωα του διασημότερου βιβλίου του, τον "Ξένο", εξήγησε ότι "είναι καταδικασμένος, επειδή δεν παίζει το παιχνίδι. Είναι ξένος στην κοινωνία που ζει, περιπλανιέται στο περιθώριο, μέσα στα προάστια της προσωπικής, μοναχικής και ηδονικής ζωής. Και γι’ αυτό οι αναγνώστες προσπάθησαν να τον θεωρήσουν ως «άστεγο». Ο Μερσό δεν παίζει το παιχνίδι. Αρνείται να πει ψέματα. Ο Μερσό για μένα δεν είναι ένας «άστεγος», αλλά ένας φτωχός και ειλικρινής άνθρωπος, ερωτευμένος με έναν ήλιο που δεν αφήνει σκιές. Έχοντας στερηθεί κάθε ευαισθησία, υπερασπίζεται ένα πάθος, το πάθος του απόλυτου και της αλήθειας."